Cumhurbaşkanı Recep T ayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen Milli Uzay Programı tanıtım toplantısında konuştu. Türkiye’nin 10 yıllık uzay hedeflerini açıklayan Erdoğan, özetle şu mesajları verdi:
TÜRKSAT 6A: Geçtiğimiz ay başında başarılı şekilde uzaya fırlattığımız Türksat 5A uydusuyla uydularımızın sayısını 4’e yükselttik. İnşallah ilk haberleşme uydumuz Türksat 6A’yı da 2022’de uzaydaki yörüngesine yerleştireceğiz.
ÇILGIN TÜRKLER: Tüm dünyanın gözü üzerimizde. Niye bu kadar saldırıyorlar? Çı lgın Türkler geliyor.
CEZAYİR’İN HESABINI VER: Şu anda bakıyorum da Fransa’nın başındaki zat durmadan bana saldırıyor. Yahu senin benimle ne işin var? Sen önce Cezayir’in hesabını ver! Senin büyüklerin Cezayir’de 1 milyon insanı öldürdü, onun hesabını ver. Sen önce Ruanda’nın hesabını ver, yüzbinlerce insanı öldürdün. Ama Türk’ün ve Türkiye’nin ne de ecdadımızın geçmişinde böyle bir şey söz konusu değil.
AY’A İLK TEMAS: Milli uzay programındaki birinci ve en önemli hedefimiz Cumhuriyetimizin 100. yılında Ay’a ilk teması gerçekleştirmektir. İnşallah Ay’a gidiyoruz. Hazırlıklarına başladığımız Ay programı ile bu hedefi iki aşamada tamamlamayı planlıyoruz. İlk aşamada 2023 sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz milli ve özgün hibrit roketimizle aya ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz. Uzay aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı uluslararası işbirliği ile hayata geçireceğiz. Hem Aya ulaşmayı başaran ülkelerden biri olacak hem de ikinci aşama Ay misyonu için gerekli bilgileri toplamış olacağız. 2028 yılında ikinci aşamada ise aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı bu kez kendi milli roketlerimizle planlıyoruz. Aya yumuşak iniş gerçekleştirdiğimiz bu aşamada ayda bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri konumuna geleceğiz.
ALT SİSTEMLERDE TİCARİLEŞME: Fırlatma, roket ve kontrol teknolojilerindeki atılımlarımız kaldıraç görevi görecektir. Bu program yüksek radyasyona dayanıklı teçhizattan haberleşmeye, otonomiden yapay zekaya kadar bir çok alandaki çalışmaya zemin oluşturacak. Yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz alt sistemlerin ticarileştirilmesinin önü açılacaktır.
TEK BİR MİLLİ ŞİRKET: Milli uzay programındaki ikinci hedefimiz yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkarabilmektir. Uydu üretim kabiliyetlerini, Türkiye Uzay Ajansı koordinasyonunda kurulacak olan tek bir milli şirket bünyesinde birleştireceğiz. Uydu ve uydu alt sistemlerinin faaliyetlerini tek çatı altında toplayarak hem uydu üretim süreçlerinde tam eşgüdümü yakalayacak, tüm imkanlarımızı daha verimli şekilde kullanacağız. Rekabet gücümüzü artırarak, dünyadaki uydu pazarından daha fazla pay elde etmeyi planlıyoruz. Tek elden yürüteceğimiz yerli uydu geliştirme programlarıyla yeni uydu ihtiyaçlarımızı çok daha verimli bir şekilde gidereceğiz.
HASSAS NAVİGASYON: Üçüncü hedefimiz Türkiye’ye ait bir bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmektir. Sivil ve askeri amaçlı navigasyon ihtiyaçları için dünyada yalnızca 6 ülke sahip. Uyduları yer sistemleriyle kullanarak yenilikçi yöntemle oluşturacağımız kendi bölgesel konumlama sistemi sayesinde dışa bağımlılıktan kurtulacağız. Savunma, tarım, şehircilik ve otonom araçlar başta olmak üzere kendi hassas navigasyon uygulamalarımızı gerçekleştireceğiz.
UZAYA LİMAN İŞLETMESİ: Dördüncü hedefimiz, uzaya erişimi sağlamak ve bir uzay limanı işletmesi kurmaktır. Uzayda bağımsız güç olmanın yolu uzaya erişimden geçiyor. Yerli ve milli roketlerimizi dünya yörüngesine ağır ve faydalı yük taşıyabilecek olgunluğa eriştirmemiz gerekiyor. Türkiye’nin coğrafi konumu, ticari faydalılık bakımından faydalı yük taşıyacak uzay işletmesi kurmaya şu an itibarıyla uygun değildir. Uzay limanımızı uygun coğrafyalardaki dost ve müttefik ülkelerle kurmayı planlıyoruz.
UZAY HAVASINA ÇALIŞMALARI: Beşinci hedefimiz, uzay havası ya da meteorolojisi olarak tanımlanan alana yatırım yaparak uzaydaki yetkinliğimizi arttırmaktır. Kablosuz yayınlar, haberleşme ve navigasyon sistemleri, elektrik şebekeleri, petrol boru hatları uzaydaki değişimden ciddi zararlar görüyor. Tüm bunları izlemek için, uzay havasına yönelik çalışmalar yürüteceğiz.
GÖZLEMEVLERİ: Altıncı hedef, Türkiye’yi astronomik gözlemleri ve uzay nesnelerini yerden takibi konusunda daha iyi seviyelere ulaştırmaktır. Nesnelerin kayıt altına alınmasına katkı sunacağız. TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi ile Doğu Anadolu Gözlemevi’ni entegre ederek tek bir ulusal araştırma haline dönüştüreceğiz. Yerleştireceğimiz radyo teleskoplar sayesinde bilim insanlarımız sırrı hala çözülememiş hızlı radyo patlamalarını çalışabilecek. Bu teleskopları tasarlayabilecek mühendislerimiz derin uzay programımızın haberleşme altyapısını da temelini atacak.
UZAY SANAYİ EKO SİSTEMİ: Yedinci hedefimiz ülkemizde uzay sanayi eko sistemini daha da geliştirmektir. Savunma sanayiinde elde ettiğimiz başarıları uzay alanına taşıyacağız.
UZAY TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ: Sekizinci hedef bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurmak. Türkiye’yi uzay teknolojilerin alt bileşenlerini ticari olarak rekabet edilebilir şekilde üretebilen bir ülke konumuna getireceğiz. Bu amaçla ODTÜ bünyesinde yerli ve yabancı yatırımcılara ev sahipliği yapacak bir uzay geliştirme bölgesini kuracağız. Özel sektörün öncü güç olarak konumlandıracağımız TUA’ya da ev sahipliği yapacak bu merkezin yerini belirledik.
UZAY ALANINDA İNSAN KAYNAĞI: Dokuzuncu hedefimiz uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağımızı geliştirmek. Uzay yolculuğumuzun da vazgeçilmezi insandır. Çocuk, genç, araştırmacı, bilim insanı, müteşebbis, teknisyen, mühendis ve diğer kesimleriyle toplumumuzda uzay farkındalığını arttırmak için ne gerekiyorsa yapacağız.
Gözümüz uzayda
Erdoğan, “Madem ki bir vatandaşımız uzaya girecek, artık astronot ya da kozmonot kelimelerine Türkçe karşılık bulmak gerekiyor” diyerek dilbilimcilere çağrıda bulundu. Erdoğan, “Devlet ve millet ele le verecek, göklere en çok yakışan ay yıldızlı bayrağımızı hak ettiği yerlere taşıyacağız. Ayağımız dünyada, gözümüz uzayda olacak. Kökümüz dünyada, dallarımız göklerde olacak” dedi.
‘Bir Türkü uzaya göndereceğiz’
“Onuncu ve son hedefimiz, bir Türk vatandaşını uzaya göndermektir” diyen Erdoğan, şöyle devam etti: “Eminim ki birçok kişi bu hayali kurarak büyümüştür. Hatta belki aranızda hala bu hayalini sürdürenler var. Hatta belki bayanlardan bile ben adayım diyenler vardır. Pelin Çift diyor ki, ben adayım. Uzaya bir vatandaşımızı göndermeyi turistik bir gezi olarak değil gelecek nesillere yol gösterecek bilim misyonu olarak tasarlıyoruz. Uzaya gitme niteliklerine sahip bir kişiyi gönüllüler arasından seçerek gerekli eğitimleri almasını sağlayıp uzaya göndereceğiz. Bu sayede bilimsel deney yapma imkanına kavuşacağız.”
